Den eldste kjende forma av namnet er vider Miær (akkusativ, ca. 1400). Det er truleg ei laging til germ. *mers‑/*murs- ‘knusa’ som også ligg føre i elvenamnet norr. *Mors → Moss, og sjønamnet norr. Mjǫrs → Mjøsa. Det som ‘er knust’ er grus og stein, og ein kan med Eva Nyman 2006 (s. 143) gå ut frå at det nokså sikkert er grus­morenen ved elve­utlaupet frå sjøen som er namnemotivet. Namnet Mjær kan altså tyda ‘sjøen med gruset utlaup’.

 Forma Miær repre­senterer trulig ei eldre form med lang rr *Mjarr m., som kjem av urn. *merʀa (med m.a. *rʀ > *rr og *e > *ja ved a‑bryting). Denne er refleks av germ. *merzá- , ei regelrett vekselform til *mers- med *z < *s. Nyman vil derimot føra Mjær tilbake på ei norrøn form med stutt r, dvs. akk. *Mjar, av urn. *mera som skal vera ei laging direkte til rota *mer- ‘knusa’ i *mers- ovanfor. Mot dette talar at a‑bryting av urn. *e > norr. ja berre fann stad i lang rotstaving.  

Litteratur: H. Bjorvand i NoB 96, 2008 s. 61–65. E. Nyman i Namn och runor. Uppsalastudier i onomastik och runologi till Lennart Elmevik på 70‑årsdagen 2 februari 2006. Red. av Lena Peterson, Svante Strandberg & Henrik Williams. Uppsala. s. 131–146. HB

 

Moss [måss] komm i Østf. Prep på, innb. mossing. «vid Mos» ca. 1400. Norr. *Mors, opphavleg namn på både Mosseelva (nedafor Vannsjø) og den noverande Hobølelva (ovafor Vannsjø). Laga til ei rot *mer- ‘dele, splitte’ → Mjær. Sms. med det gamle elvenamnet er også Mossedal, «i Morsadale» 1327, eit eldre namn på Hobøl herad. Innb. «morsdælir» ca. 1210. Mossedal heldt seg som administrativt namn til på 1600-talet.¤